Ở thời kỳ cổ điển, màu chỉ được xem như lớp biểu bì tô điểm cho bức tranh. Nhưng kể từ chủ nghĩa Ấn tượng, màu đã trở thành mục tiêu trên hết. Đó là sự truyền ánh sáng. Từ đây ánh sáng và màu dường như là đồng nhất, và màu có khả năng làm thay đổi cả cách tổ chức tri giác của hội họa.
Về ánh sáng, trong cuốn “La Théorie des couleurs” (Thuyết màu, viết năm 1810), Goethe đã có một ý niệm rất hay, rằng: Nếu trong giấc mơ, ta có thể mơ thấy ánh sáng, thì ánh sáng hẳn phải do chính từ bản thân ta phát ra… Và cho dù lý thuyết của Goethe đã được khoa học chứng minh là không đúng, nhưng trong lĩnh vực tâm linh, đặc biệt trong hội họa, điều này vẫn có vẻ “có lý”, vì khó có thể phủ nhận những ánh sáng tỏa ra từ tâm, mà ta nên gọi là “sự sáng” (luminosité).
Khi xem những bức tranh Lim Khim Katy mới sáng tác gần đây, ta có thể bị ám ảnh bởi ý niệm trên của Goethe. Với những tên tranh như “Giao mùa”, “Hơi thở mùa xuân”, “Hơi thở cây cỏ”, “Bình minh ngọt ngào”, “Khoảnh khắc bên ngoài”, “Bình yên”, hay “Chờ đợi”, “Thư giãn trong miền nhiệt đới”, “Trăng rằm”, “Trăng mật”, “Ánh sáng yên ả” – thì thực ra, cái cuối cùng người vẽ muốn vẫn là một sự sáng rung rinh tỏa ra từ tâm hồn mình. Sự vật có thể trông thấy trong tranh chỉ còn là cơ sở lô-gíc để phục vụ cho cái tưởng như không trông thấy. Những màu như lục ngọc, lam ngọc, đỏ ngọc, hồng ngọc đều biểu hiện một tinh thần duy linh cao độ, một đức tin cao cả, trong trẻo, thuần khiết, hướng tới hai chữ hài hòa và bình yên.
Màu (vậy là cũng đang nói về ánh sáng) trong tranh Lim Khim Katy luôn luôn là yếu tố chủ đạo để điều hợp cái cụ thể và cái trừu tượng, cái khách quan và cái chủ quan, biến cái thực thành cái siêu hình và đẩy cái siêu hình lên mức độ siêu nhiên.
Hình thái hội họa này hiện nay hình như đang phổ biến. Nhưng với Lim Khim Katy, nó trở nên khá riêng biệt. Vì đây thực sự là một bước đi mới trên một con đường dài đã được khởi đầu từ rất lâu dựa trên nền hiện thực, chứ không phải một chuỗi đột hứng mang tính thời trang như thường thấy.
Từ khoảng 20 năm nay, ở phía Nam, Lim Khim Katy là một trong những họa sĩ tìm tòi nghệ thuật kiên định nhất, có cái nhìn mang tính nội chiếu đặc sắc và ấm áp nhất. Xuất phát từ màu vật chất nhưng hiệu quả cuối cùng lại là màu nhận thức chính là biệt tài của người họa sĩ này.
Bậc thầy Ấn tượng Pissarro từng nói: Có lần tôi mơ thấy một phong cảnh toàn màu đỏ. Song ông chưa hề vẽ một bức tranh nào đúng như vậy. Một họa sĩ Ấn tượng như Pissarro, để đi tới biểu tượng và trừu tượng vẫn còn có một khoảng cách. Ngày nay, một bức tranh kiểu như thế không còn làm cho người ta ngạc nhiên nữa. Người ta có lẽ chỉ ngạc nhiên khi nó được vẽ ra từ nhu cầu thiết yếu bên trong của người vẽ, một người vẽ có tâm hồn, tâm tính và tâm thế tương thích với thời đại, không quay lưng lại với thiên nhiên, cuộc sống và con người. Và đây cũng là lý do để chúng ta yêu mến và đặt nhiều hy vọng vào nghệ thuật của Lim Khim Katy.
Nhà phê bình mỹ thuật Quang Việt
———————————————————————
Tìm hiểu thêm về tranh về tiểu sử của họa sĩ Lim Khim Katy
Triển lãm Sức Sống Mộc Nhiên là triển lãm tranh phong cảnh đầu tiên của họa sĩ Lim Khim Katy tại Việt Nam, tổ chức và trưng bày tại VY Gallery, đã diễn ra từ 12/12/2020 – 10/01/2021.
