Các nền tảng trực tuyến phổ biến đã trở thành nơi sáng tạo và xây dựng cá tính cho nghệ sĩ.
Nghệ sĩ Cassie McQuater, sử dụng tính năng tham quan của Google Earth để bao phủ địa hình bằng tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số cho dự án Landscape.
Du hành qua những vùng đất đẫm máu của Azeroth, một vị pháp sư sẽ bất ngờ khi chứng kiến các chủng tộc của thế giới trò chơi War of Warcraft vây quanh đám lửa cùng nhau ca hát. Những chuyện này đã trở nên bình thường khi nghệ sĩ Angela Washko, 35 tuổi, bắt đầu tổ chức các hội nghị thường kỳ về tính nhạy cảm giới trong thế giới ảo vào năm 2012.
“Tôi đã tìm cách làm việc cùng các nghệ sĩ theo chủ nghĩa can thiệp như Yes Men hay Flux Factory để biểu diễn ở không gian công cộng.” Washko, người chơi trò chơi điện tử từ khi lên năm giải thích, “Tôi bắt đầu suy nghĩ về cách các môi trường giả lập – đặc biệt môi trường trò chơi có sự tham gia của nhiều người – sẽ được hưởng lợi từ những hoạt động của các chiến dịch cộng đồng này.”
Chỉ trong vài năm trước, những dự án này không nhận được nhiều sự chú ý trong thế giới nghệ thuật. Khi Washko thuyết trình ý tưởng này trong nhiều hội thảo, các sử gia nghệ thuật đã không chú trọng đến chủ đề trò chơi điện tử. Tuy nhiên, trong năm qua với sự phổ biến ngày càng tăng của NFTs, tầm quan trọng của cuộc họp Zoom, và những cuộc tranh luận xoay quanh vũ trụ metaverse đã làm thay đổi quan điểm này. Giờ đây, các tổ chức và nhà sưu tập giàu có bắt đầu hứng thú với công nghệ tiên phong kỹ thuật số dựa vào nền tảng trò chơi điện tử để nghiên cứu về tiềm năng và rủi ro của thế giới ảo.
Nghệ sĩ Angela Washko (ở giữa) dùng trò chơi nhập vai trực tuyến World of Warcraft để dẫn đầu hội nghị về tính nhạy cảm giới trong thế giới ảo
“Nghệ thuật đã luôn xoay quanh sự tưởng tượng về thế giới ảo,” Tina Rivers Ryan, giám tuyển Phòng trưng bày Albright-Knox tại Buffalo, người có chuyên môn về nghệ thuật kỹ thuật số giải thích. “Một số người tranh luận về khái niệm thế giới thực tế ảo vốn đã cũ như tranh hang động.”
Thế giới kỹ thuật số tạo cơ hội cho nghệ sĩ thử nghiệm với danh tính trực tuyến và danh tính thực tế trong một không gian riêng. Nghệ sĩ Mohawk Skawennati là người tiên phong thử nghiệm bằng cách tạo các phòng chat vào những năm 1990s như một không gian riêng cho cộng động người bản địa trước khi tạo ra hẳn một quần đảo trong thế giới ảo Second Life. Bằng những công cụ trong thế giới này, cô đã tạo ra những đoạn phim cho dự án Aboriginal Territories in Cyberspace.
Đối với nghệ sĩ Cassie McQuater, việc thử nghiệm với Google Earth đã dẫn dắt cô đến việc tạo ra trò chơi điện tử. Bắt đầu thử nghiệm từ năm 2013 với động lực đem cả thế giới vào tranh vẽ, McQuater học cách mã hóa để kết xuất đồ họa và sử dụng tính năng tham quan của Google Earth để bao phủ cảnh quan bằng nghệ thuật của mình. Dự án mang tên “Landscape” được hoàn thành sau gần một năm.
Một cảnh trong đoạn phim She Falls for Ages được tạo ra trong trò chơi Second Life của nghệ sĩ Mohawk Skawennati
“Khi tôi bắt đầu viết mã, tôi dần thích ý tưởng được chìm đắm vào tác phẩm của mình,” McQuater nói. “Và trò chơi điện tử trở thành một bước chuyển tự nhiên.”
Rồi đến những nghệ sĩ như LaTurbo Avedon, người tạo ra trải nghiệm nhập vai trực tuyến mang tên Your Progress Will Be Saved trong dự án Virtual Factory, một phần của Lễ hội Quốc tế Manchester 2020. Qua Fortnite Creative, một nhánh thể loại SandBox của trò chơi nhập vai chiến đấu nổi tiếng, Avedo đã xây dựng trải nghiệm đưa người dùng rơi vào hố đen kỹ thuật số sang thế giới ảo giác xa lạ đầy sắc màu. Mục đích của trò chơi là để thu thập ký ức – những vật thể lấp lánh với những câu đố khó hiểu như, “Tôi nhớ ra một căn nhà gỗ nằm giữa chốn hoang vu.”
“Khi thế giới đang vật lộn trong thời điểm văn hóa phi vật chất, Your Progress Will Be Saved giúp giải tỏa căng thẳng gần-nhưng-xa của nỗi cô đơn trực tuyến, cùng nhau.” Avedon giải thích với The Verge khi dự án được công chiếu.
Ngay cả các tác phẩm nghệ thuật dành cho thế giới vật chất cũng từng bước chuyển đổi kỹ thuật số. Trong những tháng đầu đại dịch, nhiều nghệ sĩ đã biến ngôi nhà ảo của mình thành phòng trưng bày bất đắc dĩ; bằng cách biến các bức ảnh chụp tác phẩm nghệ thuật thành “tranh” pixel treo tường trong trò chơi Animal Crossing: New Horizons của Nintendo Switch.
Vào tháng này, nghệ sĩ Stan Douglas đã hợp tác với Bảo tàng Nghệ thuật Toledo ở Ohio để trình chiếu song song dự án phim cá nhân trong thế giới ảo và các phòng trưng bày thực tế của Decentraland. Bộ phim khoa học viễn tưởng Dopplegänger (2019) xoay quanh Alice, một phi hành gia thực hiện nhiệm vụ ngoài không gian, và bị kẹt lại giữa hai vũ trụ: một nơi chào đón cô quay trở về Trái Đất và một nơi xem cô là một mối đe dọa thù địch tiềm ẩn.
Khi trình chiếu trong không gian vật lý, Dopplegänger được chiếu trên màn hình ở giữa phòng trưng bày để khán giả có thể xem cả hai viễn cảnh. Nhưng ở Decentraland, người dùng trải nghiệm nhập vai vào mỗi viễn cảnh với âm thanh được tái tạo từ phim. Tuy nhiên theo một số người tham gia thì đây không hẳn là một thành công.
Quang cảnh buổi giới thiệu bộ phim Dopplegänger (2019) của Stan Douglas tại Bảo tàng Nghệ thuật Toledo, trong không gian ảo của Decentraland.
“Tôi không nghĩ tác phẩm đã diễn dịch được sang không gian ảo,” Kevin Buist, giám đốc chỉ đạo nghệ thuật và tiếp thị của ArtPrize nói. Buist giải thích rằng dự án có các trục trặc kỹ thuật và được coi là một sự mô phỏng yếu kém của thế giới thực. Ông cũng cảnh báo các nghệ sĩ làm việc trong thế giới ảo cần có cá tính nhất định. “Sẽ như thế nào nếu tạo ra thứ gì đó thực sự mới, khởi xuất từ những phát triển gần đây của công nghệ?”
Đó cũng là câu hỏi mà Angela Washko, cựu chiến binh World of Warcraft, muốn những người bước vào không gian kỹ thuật số tự chất vấn. Trong đại dịch, cô đã tạo ra một nguồn tài nguyên trực tuyến dành cho các nghệ sĩ muốn tạo ra các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số.
“Hiện nay, cách tiếp cận với ý định biểu diễn trực tuyến và tham gia vào các môi trường trực tuyến đôi khi đòi hỏi nghệ sĩ phải xem trò chơi điện tử như một lãnh thổ cần được khai phá”, Washko nói. “Tôi mong các nghệ sĩ nghĩ về các đặc tính của môi trường trực tuyến như một loại không gian độc đáo cho các cộng đồng riêng biệt.”
Theo Artnet
